په قرآن کې جذباتی انضباط او الهي تقدیر
ځیني تفکرات یوه احساساتي نظم او انضباط ته د رسیدا لپاره د انسان د فکر او ذهن آساس جوړوي. د مثال په توګه ،د ایمان په سیوري کې د برلاسي ، ددینا د تیریدا ،په خداوندمتعال د ایمان راوړلو ،د خدای تعالی ملګرتیا، د خداي د ارادې د حکومت ،پر چ ارود دخداي تعالی داحاطې او د پوهیدا په څير د باؤرونو په سیورې کې په خداوندمتعال باندې د ایمان بڼه مودل سبب کیږي ، د ډير حرص او شوق او ویرې په څير د انسان ډیری احساسات چې دهغه په چلند کې د بې نظمۍ سستۍ او بیړې س بب کیي، کنټرولوي.
شاید په قرآن کریم کې د جذباتي انضباط په زمینې کې ترټولو مهم آیت هغه آیت دی چې هغه ټوله پيښې او تاوانونه چې په انسان کې د هغه په باب رامینځةکیږي، دخداي تعالی له خوا او د هغه له خلقت څخه مخکې تقدیر کې لیکل شوي وي معرفي کوي؛ لکه څنګه چې د قرآن کریم د حدید سورې په ۲۲ آیت کې فرمائيل شوي دي چې ؛؛
مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَ لَا فِي أَنْفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتَابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَهَا إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ» (حدید: 22).
ددغه آساس منل سبب کیږي، انسان ځان بې انضباطه او پریښودل شوی ونه ګڼي او په نتیجې کې د ژوند پيښې له سټریس او خپګان سره مخ نه شي. لِكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَ لَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ» (حدید: 23)؛ ځکه انسان که یقین وکړي، چې هغه څه چې له لاسه ئې وتلي دي ممکنه نه وه چې نه وائ وتلي ، او هغه څه چې عاید ئې شول ، داسې امانت دی چې خداي ورته سپارلی دی ، دغه شان کس نه د نعمت د له لاسه وتلو په وخت غوسه کیږي او نه هم د د ډيرو نعمتونو په وخت زیات خوشالیږي.
یوه بل آیت چې په همدې مضمون ته اشاره کوي، د التغابن سورې په یولمس آیت کې راغلی دي ، مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ» (التغابن: ١١) یعنی هیڅ عامل او هیڅ اثر د خداوندسبحان له اذن پرته په خپل مسبب کومې اغیزې نه شیندي . پر دې اساس د ژوند د پيښو په حکمت باندې ایمان مشکلاتو باندې صبر د انسان د احساساتو او حوصلو د انضباط او کنټرولولو سبب کیدلی شي.
